Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsinin bir ili: birlikdə hərəkət etmək beynəlxalq hüququn üstünlüyünü təmin edəcək

24 fevral 2022-ci il Rusiyanın Ukraynanın qəddar, əsassız və qanunsuz işğalına başladığı gün kimi əbədi xatırlanacaq. Bu vəziyyət əsl təcavüz və BMT Nizamnaməsinin açıq şəkildə pozulması olmuşdur və belə də qalır. Bu müharibə nə “sadəcə Avropa məsələsi”, nə də “Qərb digərlərinə qarşı” deyil. Söhbət hər birimizin yaşamaq istədiyi bir dünyadan gedir: nüvə gücü və Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü tərəfindən qanunsuz güc tətbiqinin hansısa yolla “normallaşdırılacağı” bir dünyada heç kim təhlükəsiz deyil. Buna görə də, hər kəsi güc siyasətindən, şantajdan və hərbi hücumdan qorumaq üçün beynəlxalq hüquq hər yerdə tətbiq edilməlidir.

Bir ildən sonra insanların gördükləri müharibə cinayətləri və vəhşiliklərin təsvirinə alışma riski var, çünki bunlar həddindən artıq çoxdur; istifadə etdiyimiz sözlər öz mənasını itirməyə başlayır, çünki biz onları dəfələrlə təkrarlamalı oluruq; biz yoruluruq və qətiyyətimiz zəifləyir, çünki vaxt keçir və qarşımızda duran vəzifə çətindir.

Bunu edə bilmərik. Çünki Rusiya imperialist siyasəti ilə bütün dünya üçün təhlükəli presedent yaratmaqla hər gün BMT Nizamnaməsini pozmağa davam edir. Hər gün Rusiya raketlərini şəhərlərə və mülki infrastruktura endirməklə günahsız ukraynalı qadınları, kişiləri və uşaqları öldürür. Hər gün Rusiya yalan və uydurmaları yaymağa davam edir.

Avropa İttifaqı və tərəfdaşlarımız üçün “üçlü strategiyamızın” gedişatını davam etdirməyin alternativi yoxdur: Ukraynanı dəstəkləmək, Rusiyaya qanunsuz təcavüzünü dayandırmaq üçün təzyiq göstərmək və dünyanın qalan hissəsinə xoşagəlməz nəticələrin öhdəsindən gəlməyə kömək etmək.

Bu, bir il ərzində və uğurla həyata keçirdiyimiz bir fəaliyyətdir. Biz analoqu olmayan sanksiyalar qəbul etdik; Rusiyanın qalıq yanacaqlarından asılılığımızı kəsdik; və əsas tərəfdaşlarla yaxından əməkdaşlıq edərək Kremlin öz təcavüzünü maliyyələşdirmək üçün qazandığı enerji gəlirlərini 50% azaltdıq. Birlikdə işləyərək, qismən Həmrəylik Kanallarımız və Qara Dəniz Taxıl Təşəbbüsü sayəsində qida və enerji qiymətlərinin azalması ilə həmçinin qlobal rezonans təsirlərini azaltdıq.

Ukraynanın özünü müdafiə etməsini istədiyimizi söyləmək kifayət deyil-bunun üçün vəsait lazımdır. Beləliklə, Aİ ilk dəfə olaraq hücuma məruz qalan ölkəni silahla təchiz etdi. Əslində, Aİ hazırda Ukrayna personalının ölkələrini müdafiə edə bilməsi üçün hərbi təlimlərin aparıcı təchizatçısıdır. Biz həmçinin Ukrayna xalqına dəstək üçün əhəmiyyətli mikro-maliyyə və humanitar yardım da təklif edirik. Və biz Ukraynanın Aİ-yə daxil olmaq sorğusuna müsbət cavab vermək qərarına gəldik. Nəhayət, biz Rusiyanın törətdiyi hərbi cinayətlərə görə məsuliyyətə cəlb olunmasını təmin etmək üçün çalışırıq.

Ukrayna qismən bu dəstək sayəsində diqqətəlayiq dayanıqlılığını nümayiş etdirdi. Rusiya isə qlobal sanksiyalar və BMT Baş Assambleyasındakı dövlətlərin böyük əksəriyyətinin beynəlxalq qınağı sayəsində daha da təcrid olunub. Bizim ümumi məqsədimiz demokratik Ukraynanın qalib gəlməsi, işğalçını qovması, öz suverenliyini tam bərpa etməsi və bununla da beynəlxalq qanuniliyi bərpa etməsidir.

Hər şeydən əvvəl, biz Ukraynada sülh, BMT Nizamnaməsinə və beynəlxalq hüquqa uyğun hərtərəfli və davamlı sülh istəyirik. Ukraynaya dəstək və sülh üçün çalışmaq paralel məsələlərdir.

Rusiyanın təcavüzkar revizionizmi və daha geniş sabitliyi pozan hərəkətləri Qərbi Balkanlar və Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrinə təsir edən qlobal təhlükədir. Rusiyanın keçmişin irsini sarsıtmağa çalışan təbliğat aparatının təsirlərini gördük və məlumatların manipulyasiyası və xarici müdaxilədə sənaye miqyaslı səyləri görürük. Buna görə də, bu təhlükəyə qarşı çıxmaq üçün Aİ tərəfdaşlarla, xüsusən gələcək üzv dövlətlərimizlə əməkdaşlıq edir. Bunun əsas hissəsi eyni zamanda media azadlığı və siyasi plüralizmi dəstəkləməkdir. Biz həmçinin Cənubi Qafqazda münaqişələrin həlli səylərinə dəstəyimizi artırırıq.

Daha geniş ifadə etsək, Rusiyanın işğalı bir daha vurğuladı ki, ölkələr və xalqlar öz gələcəyini müəyyənləşdirməkdə azad olmalıdır. Aİ açıq şəkildə bildirdi ki, biz tərəfdaşlarımızın istəyinə cavab verməyə və Qərbi Balkanları, Ukraynanı, Moldovanı və Gürcüstanı İttifaqa inteqrasiya etməyə hazırıq və bu məqsədi reallaşdırmaq üçün hər cür səy göstəririk. Bu, daha dayanıqlı və bərabər imkanlar təmin edən cəmiyyətlər və iqtisadiyyatlar yaratmaq, demokratiyalarımızı inkişaf etdirmək və qorumaq və sosial birliyi gücləndirmək istiqamətində birlikdə çalışmaq deməkdir.

Tarix və ədalət Ukraynanın tərəfindədir. Lakin tarixi sürətləndirmək və ədalətə nail olmaq üçün biz “üçlü strategiyamızı” gücləndirməliyik. Bunun birgə vəzifə olduğunu bilirik. Buna görə də Aİ təcavüzün uğursuzluqla nəticələnməsini və beynəlxalq hüququn üstünlüyünü təmin etmək üçün bütün tərəfdaşlarının ortaq məsuliyyət və həmrəylik ruhunda hərəkət etməsinə ümid edir.

Müəllif: Josep Borrell