Hicab məcburiyyəti ləğv edildi – qadınlar azad geyinə bilər

İranda illərdir davam edən ictimai mübarizə nəhayət nəticə verdi. Ölkədə hicabla bağlı sərt qaydalar yumşaldılıb və artıq küçələrdə, ictimai yerlərdə sərbəst geyinən qadınlara rast gəlmək adi hal almağa başlayıb. Bu, son illərdə qadınların azadlıq və hüquq tələblərinin ən mühüm nailiyyətlərindən biri kimi dəyərləndirilir.

“Azad İran” “Telegram” kanalında yayımlanan kadrlarda qadınların hicabsız şəkildə gəzintiyə çıxdığı, ictimai yerlərdə sərbəst davrandığı görünür. Bu görüntülər cəmiyyətdə həm sevinc, həm də müxtəlif reaksiyalar doğurub.

İranın Məsləhət Şurasının üzvü Məhəmmədrza Bahonər açıqlamasında bildirib ki, artıq hicabın məcburi tətbiqinə ehtiyac qalmayıb. Onun sözlərinə görə, hicab taxmayan qadınlara qarşı nə cərimə, nə hüquqi məhdudiyyət, nə də hər hansı inzibati sanksiya tətbiq ediləcək. Bu qərar, əslində, “hicab və əxlaq” qanununun sərt müddəalarının faktiki olaraq qüvvədən düşməsi deməkdir.

Xatırladaq ki, 2024-cü ildə qəbul edilən həmin qanun qadınlara qarşı ciddi nəzarət tədbirlərini nəzərdə tuturdu. O zaman ictimai yerlərdə geyim qaydalarını pozan qadınların dronlar və videomüşahidə vasitəsilə izlənməsi, hətta “Nazer” adlı mobil tətbiqlə cərimələnməsi böyük etirazlara səbəb olmuşdu. Bu nəzarət sistemi həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq səviyyədə ciddi tənqid edilmişdi.

Hazırda yeni qərarla bu nəzarət mexanizmlərinin dayandırıldığı, qadınların geyim seçiminə qarışılmayacağı bildirilir. Ekspertlər hesab edir ki, bu addım İranın ictimai və siyasi həyatında dönüş nöqtəsi ola bilər. Çünki illərlə davam edən etirazlar, xüsusən 2022-ci ildə Məhsa Əmininin ölümü ilə alovlanan qadın hərəkatı, ölkədə böyük sosial dəyişikliklərə zəmin yaradıb.

Qərarın qəbulundan sonra İranın bir çox şəhərlərində qadınların açıq-saçıq geyimdə sərbəst dolaşması, ictimai yerlərdə hicabsız görünməsi artıq adi mənzərəyə çevrilməkdədir. Qadın hüquqları müdafiəçiləri hesab edir ki, bu, təkcə geyim azadlığı deyil, həm də cəmiyyətin düşüncə tərzində dəyişimin başlanğıcıdır.

İran hökumətinin bu qərarı həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq aləmdə diqqətlə izlənir. Çünki uzun illərdir davam edən hicab siyasətinin yumşaldılması, bu günün İranında qadınların öz sözünü demə gücünün artdığını göstərir.